Lịch sử về các phương tiện bay không người lái - UAV

Có thể dễ dàng nhận thấy phương tiện bay không người lái UAV hay còn gọi là máy bay không người lái, được coi là một phát minh hiện đại. 

Nhưng bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết UAV đầu tiên có từ năm 1783.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng xem xét một số dấu mốc lịch sử quan trọng trong quá trình phát triển phương tiện bay không người lái. Một số sự kiện được đề cập dưới đây có thể không nói trực tiếp về UAV nhưng đề cập đến tiến bộ công nghệ có liên quan.

Dòng thời gian lịch sử của công nghệ UAV

Hình 1. Lịch sử phát triển của UAV (Minh họa) (nguồn: Internet)

1783 – Phương tiện bay không người lái đầu tiên 

Khi nghĩ về UAV, khinh khí cầu thường được coi là không liên quan. Tuy nhiên, từ quan điểm kỹ thuật, những chiếc máy bay thủ công này là chiếc máy bay đầu tiên không yêu cầu phi công là con người. Joseph-Michel và Jacques-Étienne Montgolfier đã tổ chức buổi trình diễn công khai đầu tiên của một phương tiện bay không người lái - khinh khí cầu ở Annonay, Pháp.

1849 - Việc sử dụng UAV trong quân sự lần đầu tiên

Trung úy pháo binh Áo Franz von Uchatius phát minh ra bom khinh khí cầu. Field Marshall von Radetsky đã sử dụng phương tiện bay không người lái -  khinh khí cầu để tấn công Venice, nhưng chúng hầu như không hiệu quả.

1858 - Bức ảnh chụp từ trên không đầu tiên

Gasper Felix Tournachon chụp bức ảnh trên không đầu tiên từ khinh khí cầu ở Paris, Pháp. Tuy nhiên, bức ảnh đã bị thất lạc.

1896 - Máy ảnh đầu tiên trên UAV

Alfred Nobel, người nổi tiếng với việc phát minh ra thuốc nổ, đã phóng một chiếc tên lửa có gắn camera. Thí nghiệm này của Nobel đánh dấu lần đầu tiên máy ảnh được đặt trên một hệ thống không người lái.

1898 - Chế tạo điều khiển bằng sóng vô tuyến đầu tiên

Nikola Tesla cho ra mắt chiếc thuyền được điều khiển bằng sóng vô tuyến của mình tại Madison Square Garden.

1915 - Người Anh sử dụng ảnh do thám trên không

Trong trận Neuve Chapelle, lực lượng Anh đã sử dụng ảnh hàng không để xây dựng bản đồ về mặt trận của quân Đức.

1917 - Ngư lôi UAV đầu tiên Kettering Bug

Charles Kettering đã phát minh ra Ngư lôi không người lái Kettering, có biệt danh là "Bug" ở Ohio.

Bug đã sử dụng một hệ thống điều khiển điện và khí nén bên trong được thiết lập sẵn để ổn định máy bay. Khi Bug đạt đến một khoảng cách xác định trước, động cơ sẽ dừng lại, đôi cánh sẽ tách ra và Bug sẽ rơi từ trên trời xuống và mang theo mang theo 180 pound chất nổ.

1935 - Máy bay không người lái hiện đại đầu tiên được phát triển

Khi Lực lượng Không quân Hoàng gia Anh bắt đầu hoạt động vào năm 1918, Vương quốc Anh cần các phương pháp hiệu quả để đào tạo phi công. Máy bay De Havilland DH.82B Queen Bee được sử dụng như một máy bay không người lái điều khiển bằng sóng vô tuyến chi phí thấp được phát triển để thực hành mục tiêu trên không. Nó được nhiều người coi là máy bay không người lái hiện đại đầu tiên.

Hình 2. Thủ tướng Anh Winston Churchill xem buổi ra mắt máy bay De Havilland Queen Bee năm 1941 (nguồn: Internet)

1936 - Chương trình máy bay không người lái của Hoa Kỳ bắt đầu 

Đô đốc Hoa Kỳ William Harrison Standley đã chứng kiến ​​một chuyến bay thử nghiệm của Queen Bee vào năm 1936. Sau khi trở về Mỹ, ông giao cho Trung úy Chỉ huy Delmar Fahrney phụ trách phát triển một chương trình tương tự như của Anh. Người ta tin rằng Fahrney lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ "máy bay không người lái" cho nền tảng của Hoa Kỳ như một lời khen ngợi đối với Queen Bee của Vương quốc Anh.

1937 - Hải quân Hoa Kỳ phát triển một loại ngư lôi UAV điều khiển bằng sóng vô tuyến

UAV điều khiển bằng sóng vô tuyến đầu tiên là Curtiss N2C-2. N2C-2 nhận được lệnh của một người điều khiển nằm trong phi hành đoàn bay dọc theo tàu Curtiss. Mặc dù điều này hạn chế hiệu quả của UAV, nhưng đây là một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của công nghệ UAV điều khiển bằng sóng vô tuyến.

1941 - Diễn viên Reginald Denny phát minh ra Máy bay vô tuyến

Máy bay vô tuyến là một máy bay mục tiêu được điều khiển bằng sóng vô tuyến. Sau khi thành lập công ty của mình, Denny đã sản xuất máy bay không người lái mục tiêu cho quân đội và chịu trách nhiệm về nhiều cải tiến công nghệ máy bay không người lái. Vào thời điểm Tập đoàn Northrop mua lại công ty vào năm 1952, công ty của Denny đã sản xuất gần 70.000 máy bay không người lái mục tiêu cho Quân đội Hoa Kỳ.

1943 - Sự khởi đầu của chuyến bay từ góc nhìn thứ nhất (FPV) 

Boeing và Lực lượng Không quân Hoa Kỳ đã phát triển BQ-7, hoạt động trên hệ thống FPV thô sơ.

Các máy bay ném bom cũ đã bị tước bỏ một cách hiệu quả các thiết bị không cần thiết và chất đầy chất nổ. Một phi công con người sẽ điều khiển máy bay tới mục tiêu được chỉ định. Khi mục tiêu đã được nhìn thấy, chế độ lái tự động đã được thực hiện và phi công đã ra khỏi máy bay. BQ-7 sau đó sẽ tự bay đến mục tiêu.

BQ-7 hầu như không hiệu quả trong chiến tranh, và các phi công được giải cứu có tỷ lệ tử vong hoặc bị bắt cao.

1973 - Israel phát triển UAV để giám sát và trinh sát 

Mastiff và loạt UAV Scout của IAA thể hiện một bước nhảy vọt về khả năng của máy bay không người lái. Các chỉ huy quân sự đã có thể nâng cao nhận thức tình huống của họ với các UAV này một cách đáng kể.

1982 – UAV trên chiến trường 

Trận chiến Jezzine đại diện cho trận chiến đầu tiên mà máy bay không người lái đã tạo ra sự khác biệt đáng kể trong kết quả của cuộc giao tranh. Israel đã sử dụng máy bay không người lái của họ để vượt qua Lực lượng Không quân Syria và giành chiến thắng trong trận chiến với thương vong tối thiểu. Tính hợp pháp của UAV trong chiến tranh lúc này đã được thiết lập.

1985 - Hoa Kỳ mở rộng quy mô đáng kể sản xuất máy bay không người lái 

Khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc, Mỹ đã sẵn sàng mở rộng quy mô chương trình máy bay không người lái của mình. Những thành công của UAV tại Israel vào đầu những năm 1980 cho thấy rõ ràng rằng máy bay không người lái sẽ có vai trò ngày càng lớn trên chiến trường trong tương lai.

1986 - Máy bay không người lái Pioneer RQ2 được phát triển 

Mỹ và Israel đã cùng nhau phát triển tiến bộ công nghệ sẽ trở thành một trong những nền tảng UAV thành công nhất cho đến nay. Hệ thống này là một máy bay không người lái IAI Scout được nâng cấp và có những cải tiến đáng kể về trọng tải. Trong Chiến tranh vùng Vịnh, một số lực lượng Iraq thậm chí đã đầu hàng trước một Pioneer UAV.

1991 - UAV bay 24/7 trong Chiến tranh vùng Vịnh 

Lần đầu tiên trong một cuộc chiến, ít nhất một máy bay không người lái đã bay trên không từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc cuộc xung đột.

Hình 3. Quân đội Mỹ sẵn sàng đưa máy bay không người lái Pioneer vào Chiến tranh vùng Vịnh 1991 
(nguồn: Internet)

1996 - Predator Drone được phát triển

Với sự giúp đỡ của những người khổng lồ UAV như Abraham Karem, Mỹ phát triển máy bay không người lái Predator. Nền tảng này đã vũ khí hóa máy bay không người lái hơn bao giờ hết. Predator đã tạo ra hình ảnh công khai về những chiếc máy bay không người lái tấn công các mục tiêu trên khắp thế giới.

2006 - Lần đầu tiên UAV được phép bay vào Không phận Dân sự Hoa Kỳ 

Sau sự tàn phá do cơn bão Katrina gây ra, FAA đã cho phép các UAV bay trong không phận dân sự để thực hiện các hoạt động tìm kiếm, cứu nạn và cứu trợ thảm họa.

Máy bay không người lái Predator với camera nhiệt có thể phát hiện ra các dấu hiệu sự sống của con người dựa trên nhiệt độ từ khoảng cách lên tới 10.000 feet. Cũng vào khoảng thời gian này, ngành công nghiệp máy bay không người lái đã dần hình thành. Các công ty như Parrot, DJI, 3DR và ​​nhiều công ty khác đã tìm cách sử dụng công nghệ UAV quân sự và tái sử dụng nó. Tiềm năng cho thị trường UAV công nghiệp và tiêu dùng là quá đủ để nhiều doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ này.

2010 – Parrot điều khiển máy bay không người lái bằng điện thoại thông minh

Tại CES, nhà sản xuất máy bay không người lái của Pháp Parrot đã công bố AR Drone của mình. Đó là một chiếc quadcopter nhỏ phù hợp với mục đích sử dụng của người tiêu dùng. Một ứng dụng trên điện thoại thông minh là tất cả những gì người ta cần để vận hành máy bay không người lái một cách an toàn.

2013 - DJI sản xuất Phantom Drone đầu tiên

Trong khi công ty DJI được thành lập vào năm 2006, dòng Phantom phải đến năm 2013 mới được phát hành. Chiếc máy bay không người lái này đã bắt đầu cơn sốt máy bay không người lái được trang bị máy ảnh hiện đại. Chỉ trong vòng vài năm, DJI sẽ giữ vị trí dẫn đầu trong thị trường máy bay không người lái tiêu dùng, với gần 80% máy bay không người lái dân dụng đang hoạt động do DJI hoặc một trong các công ty con của họ sản xuất.

2013 - Các công ty lớn muốn bắt đầu giao hàng bằng máy bay không người lái

FedEx, UPS, Amazon, Google, Uber và vô số công ty giao hàng khác công nhận máy bay không người lái như một nền tảng giao hàng. Việc thử nghiệm các loại UAV khác nhau và làm việc với các cơ quan quản lý trên toàn thế giới bắt đầu.

2014 - Máy bay không người lái dân dụng phát triển nhanh chóng  

Kể từ năm 2014, UAV tiếp tục được mở rộng về khả năng và các lĩnh vực sử dụng. Ngày càng nhiều ngành công nghiệp tìm ra cách tận dụng máy bay không người lái để làm việc an toàn và tiết kiệm chi phí hơn, tăng trưởng dự kiến ​​sẽ nhanh chóng tăng vọt trong những năm tới. Đến năm 2030, dự kiến thị trường UAV có giá trị 92 tỷ USD .

2020 - Giảm nhẹ Đại dịch Covid-19

Máy bay không người lái đã chứng minh vai trò quan trọng trong đại dịch từ thực thi kiểm dịch, giãn cách xã hội cho đến khử trùng hàng loạt và hỗ trợ cung cấp dịch vụ y tế,… Không thể dự đoán tác động lâu dài của những phát triển này, nhưng có một điều chắc chắn: đại dịch đã giúp các quốc gia trên thế giới nhận thấy tiềm năng mà máy bay không người lái mang lại cho xã hội.